Çeşitli nedenlerle kaybedilen dişlerin yerine konulmak üzere kişiye özel olarak üretilen protez diş, kişisel gereksinimlere uygun olarak üretildiği için ağza tam olarak uyum sağlar, doğal görünür ve kolayca kullanılabilir.
Takma dişin bir kaç diş kaybında ya da tüm dişlerin kaybından kullanılması mümkündür. Diğer yandan tüm diş hekimliği prosedürlerinde olduğu gibi takma diş tedavisinde de temel öncelik hastanın ağzındaki mevcut dişleri korumaktır.
Diş protezi, hastanın kemik rengine en uygun olan tonlarda üretilebildiği için doğal bir görünüm sağlar. Takma diş tedavisinin amacı, kişi kaybettiği çiğneme fonksiyonunu geri kazandırmaktır. Çiğneme etkinliğinin geri kazanılması ise aynı zamanda yaşam kalitesinin artırılması anlamına gelir. Buna ek olarak rengi değişmiş, kırılmış ya da şekil bozukluğu olan dişlerin neden olduğu estetik kaygılar ve olumsuz psikolojik etkilere de giderilebilir.
Protez Diş Nasıl Yapılır?
Protez diş yapımı sırasında genellikle porselen ya da akrilik malzeme kullanılır. Uygulamaya başlamadan önce hasta detaylıca muayene edilerek protez diş tedavisine uygun olup olmadığı değerlendirilir. Daha önceden diş çekimi yaptırmış olan hastalarda kırık diş kökü, sivri kemik çıkıntısı, damak ve diş kontrolleri yapılır. Bunun yanı sıra diş etleri ve damak kontrolleri yapılır. Gerekli durumlarda röntgen çekilir. Herhangi bir sorun olmaması hâlinde ölçü alımına geçilebilir.
Alt ve üst çenenin birbiriyle olan bağlantısı incelendikten sonra hem alt hem üst çeneden ölçüler alınır. Ölçü alınması son derece konforlu, hastada hiçbir rahatsızlığa neden olmayan ve kısa süre içinde tamamlanabilen bir işlemdir. Ölçüler alındıktan sonra dişlerin 3 boyutlu bir kopyası modele aktarılır ve hazırlanır. Dişlerdeki orta hat ve gülümseme çizgisi gibi ayrıntılar göz önünde bulundurularak protez hazırlanır.
Bu aşamada dikkat edilmesi gereken konulardan biri de renk seçimidir. Doğal görünüm kazanmak için diş rengi dikkatlice seçilmelidir. Prova yapılarak protezlerin hastaya uyumlu olup olmadığı kontrol edilir. Hastanın kullanım sırasında rahatsız olduğu bir alan tespit edildiği takdirde gerekli düzeltme yapılır.
Protez Diş Nasıl Yapıştırılır?
Hareketli protez dişlerin yerinde sabit ve güvenli bir şekilde durması için protez tutkalları kullanılabilir. Böylece konuşma ve yeme fonksiyonları daha rahat bir şekilde yerine getirilebilir. Protezlerin diş etine sıkıca yapışması sayesinde ağız içinde kayma ve sallanma sorunu da minimize edilebilir.
- Protez tutkallama işlemine başlamadan önce protez dişler ve ağız temizlenmelidir. Protezler nazikçe temizlenip ağız suyla çalkalanmalıdır.
- Protez tutkalı az miktarda olmak kaydıyla protez yüzeyine uygulanır.
- Protez ağza yerleştirilmeden önce ağıza dengeli bir şekilde oturup oturmadığına kontrol edilir.
- Protez ağza yerleştirilirken hızlı hareketlerden kaçınmak gerekir. Protez nazikçe bastırılarak yerine yerleştirilir.
- Yerleştirme işleminden sonra protez hafifçe bastırılır ve yerine oturması sağlanır. Bu sayede protez yerine sabitlenir.
- Protez yerine yerleştirildikten sonra çiğneme ve konuşma fonksiyonları kontrol edilir. Herhangi bir sıkıntı varsa, diş hekimine başvurmak gerekir.
Protez Diş Temizliği Nasıl Yapılır?
Takma diş kullanan kişiler, protez dişlerini nasıl temizleyeceklerini bilmek ister. Hareketli ve sabit diş temizliği farklıdır. Sabit diş protezleri günde iki kez düzenli fırçalanarak temizlenebilir. Ayrıca arayüz fırçası ve diş ipi kullanarak bakteri plaklarını önlemek gerekir.
Hareketli diş protezi kullanan kişiler ise yemek yedikten sonra işlerini bol suyla yıkamalıdır. Hareketli protezler aynı zamana geceleri suda bekletilmelidir. Hareketli diş protezlerine özel olarak üretilen bakım tabletlerinin ise haftada iki kez kullanılması gerekir.
Protez Diş Türleri Nelerdir?
Protez diş yani takma diş, hastaların farklı ihtiyaç ve beklentilerini karşılayacak çeşitliliğe sahiptir. Seçim yapılırken hastaların ağız yapısından çene yapısına kadar pek çok farklı unsur değerlendirilir. En çok kullanılan protez dişler; sabit, hareketli ve implant üstü olmak üzere 3 farklı grup altında kategorize edilebilir.
Sabit Protez Diş
Ağız içinde sabitlenen dişler bu kategoride yer alır. Çok sayıda diş eksikliği durumuna tercih edilebilen sabit protez diş takılıp çıkarılamaz. Ağız içinde tek bir diş eksik olduğunda da kullanılabilir.
Hareketli Protez Diş
Takma diş olarak bilinen hareketli protez dişler takılıp çıkarılabilir. Kullanım sırasına düzenli olarak temizlenmesi gerekir. Diş kaybını ortadan kaldıran yaygın ve işlevsel bir çözümdür. Estetik açıdan başarılı bir görünüm elde etmeye yardımcı olur. Kendi içinde 4 farklı türü vardır.
Total protezler, ağızda doğal diş kalmadığında tercih edilir. Alt ve üst çeneki kemik dokusunan destek alan total protezler, yaş ilerlemesi ve tüm dişlerin kaybedilmesi durumunda sıklıkla tercih edilir.
Parsiyel protezler doğal dişlerin bazıları mevcut olduğu ve bazıları kaybedildiği durumlarda kullanılabilir. Tek parça dökümden ve akrilik malzemeden üretilebilir. Takılıp çıkarılabilen parsiyel protezler, kroşe tellerle ana dişlere tutturulduğundan estetik nedenlerle çok sık tercih edilmez.
İmmediat protezler, mevcut doğal dişlerinin tümümün çekilmesi gereken ve hastanın tamamen dişsiz kalmak istememesi durumunda kullanılır. Dişler çekildikten sonra hemen takılan geçici protezlerdir. Asıl protezler hazırlanana kadar hastanın konforunu sağlar.
Diş üstü protezler ise ağız içinde birkaç diş olduğu ya da kök bulunduğu durumlarda tercih edilir. Protez dişler doğal dişlere ya da diş köklerine tutunur.
İmplant üstü protezler sabit ya da hareketli olarak hazırlanabilir. Ağız içinde diş olmadığında hareketli implant üstü protezler tercih edilebilir. Total protezlere benzer bir mekanizması vardır.