İmplant ve Okluzyon – Çiğneme Kuvveti Hesapları: Başarısızlık Nedenleri

Diş implantları, doğal diş köküne en yakın fonksiyonu sunan modern tedavi yöntemleridir.
Ancak implantın uzun ömürlü olması sadece cerrahi başarıya değil, aynı zamanda doğru oklüzyon (kapanış ilişkisi) ve çiğneme kuvvetlerinin dengeli şekilde dağılmasına bağlıdır.

Yanlış oklüzyon, implantın mekanik stres altında kalmasına, vida gevşemelerine, kırılmalara ve uzun vadede peri-implantitis gibi biyolojik kayıplara neden olabilir.

Bu nedenle implant tedavisinde en az cerrahi aşama kadar önemli olan bir diğer unsur, oklüzyon analizi ve çiğneme kuvveti yönetimidir.

Oklüzyon Nedir? İmplant İçin Neden Bu Kadar Önemli?

Oklüzyon, alt ve üst dişlerin kapanış ilişkisini ifade eder.
Doğal dişlerde periodontal ligament (PDL) sayesinde mikro hareketler olur ve çiğneme kuvvetleri esneyerek iletilir.
Ancak implantlarda PDL yoktur.
Bu nedenle implant:

• Darbe emici bir yapıya sahip değildir,

• Gelen kuvvetleri direkt kemik içine iletir,

• Fazla güçlerde kolayca travmatize olabilir.

Bu fark, implantın doğal dişlere göre daha hassas bir mekanik denge gerektirdiğini gösterir.

Çiğneme Kuvvetleri Nasıl Hesaplanır?

Yetişkin bir bireyde ortalama çiğneme kuvvetleri:

• Ön bölge: 20–40 N

• Yan bölge: 100–150 N

• Arka bölge (molarlarda): 200–400 N’e kadar çıkabilir

İmplant üst yapısının, gelen kuvveti absorbe edecek şekilde tasarlanması gerekir. Aksi halde implant çevresi mikro-fraktürlere ve kemik kaybına eğilimlidir.

İmplantlarda Oklüzyon Hatalarının Yol Açtığı Sorunlar

1. Vida Gevşemesi

Çiğneme kuvveti abutment vidasına dik gelirse vida zamanla gevşer. Bu implant başarısızlığının erken belirtilerindendir.

2. Kırık Vida veya Kırık Protez

Yanlış kapanış ilişkisi, özellikle arka bölgede implantın üst yapısında kırılmalara neden olabilir.

3. Kemik Kaybı (Biyomekanik stres)

Aşırı yük, implant çevresinde marjinal kemik rezorpsiyonuna yol açabilir. Bu durum implantın ömrünü ciddi şekilde kısaltır.

4. Peri-implantitis Gelişme Riski

Sürekli travmaya maruz kalan bölgede enflamasyon gelişebilir.

5. Estetik Kayıplar

Ön bölgede yanlış kapanış, papil kaybı, dişeti çekilmesi ve gri yansıma gibi estetik sorunlar yaratabilir.

Doğru Oklüzyon İçin Hekimin Dikkat Etmesi Gerekenler

1. Kuvvet Dağılımının Dengelenmesi

Tek implant üzerine aşırı kuvvet gelmesi engellenmeli.
Bunun için:

• Temas noktaları minimal ayarlanmalı

• Lateral kuvvetler azaltılmalı

• Mola bölgesinde implant sayısı doğru planlanmalı

2. İmplant Açısının Doğru Ayarlanması

İmplant dik kuvvet alacak şekilde konumlandırılmalıdır. Yan açılı kuvvetler başarısızlığın en temel nedenidir.

3. Protez Tasarımının Doğru Yapılması

• Kron boyu ideal olmalı

• Emergence profile doğal dişe benzemeli

• Temas yüzeyleri antagonist dişe uygun olmalı

4. Bruxism (Diş sıkma) Analizi

Bruksizm, implant başarısızlığının gizli nedenidir.
Bu hastalara:

• Gece plağı

• Kuvvet dağılımı genişletilmiş protez
  gibi koruyucu çözümler uygulanmalıdır.

Başarısızlık Nedenleri: En Sık Görülen Mekanik ve Biyolojik Faktörler

Mekanik Nedenler

• Yanlış oklüzyon

• Fazla çiğneme kuvveti

• Uzun kron boyu

• Yetersiz implant çapı veya sayısı

• Abutment–implant uyumsuzluğu

Biyolojik Nedenler

• Kemik yoğunluğunun düşük olması

• Peri-implant yumuşak doku başarısızlığı

• Enflamasyon ve enfeksiyon

• Ağız hijyeni eksikliği

Özetle

İmplant başarısı yalnızca cerrahi uygulamayla ölçülmez.
Çiğneme kuvveti hesapları, doğru oklüzyon tasarımı ve kişiye özel planlama, implantın uzun vadeli sağkalımını belirleyen en kritik faktörlerdir.

Nazan Nur Arık’ın yorumu:
“İmplant tedavisinde başarı, kemiğe yerleştirilen vidanın sağlamlığı kadar, o vidaya ne kadar güç yüklendiğini yönetebilmekle ilgilidir. Doğru oklüzyon, implantın gerçek sigortasıdır.”