Gece plağı, diş hekimliğinin en önemli unsurlarından biridir. Özellikle ısırma ve çene hizalama ile ilgili sorunlara çözüm getirme noktasında kritik bir role sahiptir. Gece plağının üst ve alt dişlerin ısırma ve çiğneme sırasında bir araya gelme şeklindeki düzensizlikleri gidermek için tasarlandığı ifade edilebilir. Diş hekimleri gece plağını çoğu zaman oral sağlığı artırma, rahatsızlığı azaltma ve yanlış hizalanmış ısırıklarla ilişkili komplikasyonları önleme amacıyla önerir.
Bazı durumlarda ısırma ve çiğneme sırasında alt ve üst dişlerin bir araya gelme şekline ilişkin sorunlar yaşanabilir. Bu tür durumların ele alınması amacıyla tasarlanan cihaz gece plağı diğer bir deyişle oklüzal splint olarak adlandırılır.
Gece plağı, dişlerin birbirine kenetlenmesini önleyen sert bir maddeden üretilir. Şeffaf diş plakları her hastanın ağız ve diş yapısına uygun olarak özel üretilmekte olup yaklaşık 2 mm kalınlığında olur.
Oklüzal plaklar, diş hekimleri tarafından kapsamlı bir tedavi planının parçası olarak kabul edilir. Oklüzal plakların temel amacı, hastaların ısırık ya da çene hizalamasıyla ilgili yaşadığı zorluklara terapötik bir çözüm sunmaktır. Gece plakları dişler üzerinde aşırı aşınmayı önlemek üzere koruyucu bir bariyer olarak hareket eder. Diğer yandan çene kaslarındaki gerginliğin minimize edilmesine yardımcı olur. Oklüzal plaklar hastanın özel gereksinimlerine ve ele alınan diş sorunlarına bağlı olmak kaydıyla gündüz ya da gece boyunca kullanılabilir.
Gece Plağı Ne İşe Yarar?
Gece plakları diş hekimliğinde çok yönlü kullanımı ile dikkat çeker. Bu nedenle, “Gece plağı ne işe yarar?” sorusuna verilebilecek çok çeşitli yanıtlar vardır:
– Gece plakları yani oklüzal plaklar, çoğunlukla alt ve üst dişlerin doğru bir şekilde bir araya gelmediği maloklüzyonların düzeltilmesi amacıyla kullanılır. Söz konusu hizalanma hatası nedeniyle dişlerde düzensiz aşınma, çene ağrısı ve rahatsızlığı gibi çeşitli diş sorunlarına neden olabilir. Gece plakları, dişlerin temas etmemesi için stabil bir yüzey sağlar ve ısırığın yeniden hizalanmasına katkıda bulunur. Böylece alt ve üst diş kemerleri arasında daha uyumlu ve dengeli bir ilişki kurulması söz konusu olabilir.
– Diş gıcırdatma sorunu yaşayan kişiler, oklüzal plakların kullanımından optimum fayda sağlar. Gece plakları diş gıcırdatma dolayısıyla dişlerde aşırı aşınmayı önleyecek koruyucu bir bariyer olma görevini üstlenir. Yumuşatıcı bir etki oluşturur ve diş gıcırdatma etkisini azaltmayı sağlar. Bunun yanı sıra diş minesini koruyacak çene kaslarındaki gerilimin minimize edilmesini destekleyen bir unsur hâline gelir.
– Gece plakları, temporomandibular eklem bozukluklarının yönetilmesinde kritik bir rol üstlenir. Söz konusu bozukluklar çene ağrısı, sınırlı çene hareketi ve tıkırtı sesleri şeklinde ortaya çıkabilir. Oklüzal plaklar kuvvetlerin eşit bir şekilde dağılmasını kolaylaştırır. Temporomandibular eklem üzerindeki gerilimi hafifletir. Bu sayede temporomandibular eklem bozukluklarının tedavisine katkıda bulunur.
– Diş hekimleri özellikle oral sağlığı iyileştirme ve belirli diş sorunlarını ele alma amacıyla uygulanan kapsamlı tedavi planlarına oklüzal plakları da sıklıkla dahil eder. Bu planlarda genellikle ortodonti tedavi, restoratif prosedürler ve oklüzal ayarlamalar gibi müdahalelerin kombinasyonu yer alır. Bu kapsamda oklüzal plaklar, uygulanan tedavinin hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol üstlenir.
Gece Plağının Faydaları Nelerdir?
Oklüzal plakların diş hekimliğindeki faydaları, çeşitli diş sorunlarına çözüm üretmekten çok daha fazlasını içerir. Gerek önleyici gerek tedavi edici olarak kullanılan gece plağının belli başlı faydalarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
Oklüzal plaklar özellikle bruksizm sorunu yaşayan kişilerde, dişlerde aşırı aşınma oluşmasını önleyecek şekilde bir koruyucu bariyer olarak hareket eder.
Oklüzal plaklar olarak da anılan gece plakları, ısırma ve çiğneme sırasında kuvvetleri yeniden dağıtır. Bu sayede daha dengeli bir basınç dağılımına katkıda bulunur. Böylece çene eklemi ve kaslarındaki gerilimi hafifleterek genel konforu artırmaya yardımcı olur.
Gece plakları aynı zamanda yanlış ısırıklarla ilişkilendirilen diş komplikasyonlarını önlemeye katkıda bulunur. Böylece diş yapısının korunması ve mine hasarı riskinin azaltılması söz konusu olabilir.
Gece Plağı Dişleri Düzeltir mi?
Oklüzal plaklar, geleneksel tel ya da şeffaf düzelticilerin gerçekleştireceği şekilde dişleri doğrudan düzeltme amacıyla tasarlanmaz. Gece plakları düzensiz diş aşınmasının, çene ağrısının ve yanlış hizalanmış ısırıklarla ilişkilendirilen rahatsızlıkların önlenmesi sürecinde önemli bir role sahiptir.
Diğer yandan dişlerin düzeltilmesine yönelik olarak tasarlanan ortodonti tedaviler kadar hedefe yönelik ya da kapsamlı değildir. Temel amaç kozmetik ya da fonksiyonel nedenlerle dişlerin düzeltilmesi ise tel ya da şeffaf düzeltici gibi ortodonti tedaviler daha işlevsel çözümler sunabilir.
Söz konusu tedaviler kapsamında dişlerin istenen konuma hareket ettirilmesi için kontrollü kuvvetler uygulanır. Daha odaklı bir yaklaşım sunulması yoluyla daha düzgün dişlere sahip olunabilir. Bireysel diş ihtiyaçlarına ve hedeflerine dayalı olarak en uygun tedavi diş hekimi tarafından verilmelidir.
Gece Plağı Nasıl Temizlenir?
Gece plakları uzun süre temizlenmezse üzerinde bakteri birikmesi riski yüksektir. Buna bağlı olarak ağız ve diş sağlığında istenmeyen sorunlar yaşanabilir. İyi bir ağız hijyenini sürdürmek ve cihazın etkinliğini sağlamak için gece plağı temizliği düzenli olarak yapılmalıdır.
– Gece plağı her kullanımdan sonra ılık suyla durulanmalı, üzerinde hiçbir yiyecek artığı ya da kalıntı kalmayacak şekilde temizlenmelidir. Hemen durulamayla birlikte gece plağı üzerinde plak ve bakteri birikimi önlenebilir.
– Gece plağı yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanılarak nazikçe temizlenmelidir. Sert kıllara sahip diş fırçası kullanılmamalıdır. Aksi takdirde temizleme süreci gece plağının yüzeyine zarar verebilir. Bu süreçte aşındırıcı olmayan diş macunları ya da protez temizleyici ürünler kullanılabilir.
– Gece plağı ürün talimatlarına uygun olarak protez temizleyici içinde bekletilebilir. Böylece gece plağı üzerindeki bakteriler ortadan kaldırılabilir ve plak temizliği sürdürülebilir.
– Bunların yanı sıra dikkat edilmesi gereken diğer bir konu ise oklüzal plağın temizlenmesi için sıcak su kullanılmamasıdır. Yüksek sıcaklıktaki su malzemenin deforme olmasına ya da zarar görmesine neden olabilir. Bu amaca yönelik olarak durulama ve temizlik sürecinde ılık su kullanılması tercih edilebilir.
– Protez temizleyici kullanılmadığı durumlarda hafif bir sıvı sabun kullanılması tercih edilebilir. Malzemeye zarar verme ve ağızda tahrişe neden olma riskinden dolayı sert ya da aşındırıcı özelliğe sahip bileşenlerden uzak durulmalıdır.
– Gece plağının temizlenmesi sırasında dil ve diş etleri de yumuşak bir diş fırçasıyla nazikçe fırçalanmalıdır. Bu sayede biriken bakterilerin ve plakların temizlenmesi söz konusu olabilir.
– Gece plağının kullanılmadığı zamanlarda tozlardan ve kirlerden korunması için hijyenik saklama koşulları sağlanmalıdır. Ayrıca gece plağı doğrudan güneş ışığına ya da aşırı sıcaklığa maruz bırakılmamalıdır. Doğru temizlik ve bakım uygulamaları sayesinde gece plakları uzun süre boyunca güvenli ve konforlu bir şekilde kullanılabilir.
Gece Plağı Nasıl Kullanılır?
Gece plağının doğru bir şekilde ve doğru sıklıkla kullanılması için diş hekiminin kişi özelinde belirlediği talimatlara uyulmalıdır. Gece plağı üst ya da alt dişlerin üzerine nazikçe yerleştirildikten sonra diş hekiminin belirlediği programa göre kullanılması gerekir. Genellikle gece plakları belirli bir süre boyunca gün içinde ya da geceleri kullanılır. Bazı hastalar her gün bazıları haftanın belirli günleri diş plağı kullanabilir.
