Diş Eti Çekilmesi (Periodontitis)

Diş Eti Çekilmesi Nedir?

Periodontitis ya da diş eti hastalığı olarak da adlandırılan diş eti çekilmesi, dişlerin çevresindeki yumuşak dokunun zarar vermesine neden olan ve tedavi edilmemesi durumunda dişleri destekleyen kemiği yok edebilen son derece ciddi bir diş eti enfeksiyonu olarak tanımlanabilir. Diş eti çekilmesi nedeniyle dişler gevşeyebilir ya da diş kaybı meydana gelebilir.

Diş eti çekilmesi her ne kadar yaygın görülen bir diş sağlığı sorunu olsa da, önlenmesi mümkündür. Genellikle ağız ve diş temizliği ve bakımı rutininin yetersizliğinden ve eksikliğinden kaynaklanır. Diş eti çekilmesi gelişmesi riskini azaltmak ve diş eti çekilmesi olan hastalarda tedavinin başarı oranını yükseltmek için her gün en az iki kez diş fırçalamak, düzenli olarak diş ipi kullanmak ve diş hekimi kontrollerini aksatmamak gerekir.

Diş Eti Çekilmesi Neden Olur?

Diş eti çekilmesi olan hastaların büyük bir kısmında, bu sorunun gelişimi bakterilerden oluşan yapışkan bir film olan plak oluşumuyla başlar. Plakların tedavi edilmemesi durumunda periosontitis ortaya çıkabilir.

Yiyeceklerde bulunan şeker ve nişasta normal şartlar altında bireyin ağzında bulunan bakterilerle etkileşime girerek dişlerde plak oluşumuna neden olabilir. Plak oluşumunu giderme noktasında dişleri günde iki kez fırçalamak ve her gün diş ipi kullanmak faydalı olsa da, plaklar hızlı bir şekilde yeniden oluşabilir.

Dişlerde kalan plak, diş eti çizgisinin altında sertleşerek tartar yani diş taşı oluşumuna neden olur. Tartarın çıkarılması plakların çıkarılmasına göre daha zordur ve bakteriyle doludur. Plak ve tartar dişlerde ne kadar uzun süre kalırsa, o kadar çok zarara neden olabilir. Diğer yandan, diş taşının dişleri fırçalayarak ya da diş ipi kullanarak temizlenmesi olası değildir. Diş taşı ancak profesyonel diş temizliği ile giderilebilir.

Devam eden diş eti iltihabının periodontitise neden olması riski vardır. Bu durumda dişler ve diş etleri arasında plak, tartar ve bakteriyle dolan cepler oluşur. Zaman içerisinde derinleşen cepler daha fazla bakteriyle dolar. Derinleşen enfeksiyonların tedavi edilmemesi durumunda doku ve kemik kaybı yaşanabilir. Sonuçta bir ya da daha fazla diş kaybedilmesi riski vardır. Sürekli devam eden kronik iltihaplanmaya bağlı olarak bağışıklık sistemi olumsuz etkilenebilir.

Diş eti çekilmesinin en sık rastlanan nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Diş eti dokusunu ve dişleri yerinde tutan kemiğin tahrip olmasına neden olan bakteriyel diş eti enfeksiyonları, diş eti çekilmesinin önde gelen nedenidir.
• Genetik etkenler diş eti hastalıklarına karşı duyarlılığı artırabilir.
• Dişlerin çok sert ya da yanlış bir şekilde fırçalaması, diş minesinin yıpranmasına buna bağlı olarak diş etlerinin çekilmesine neden olabilir.
• Dişlerin yetersiz ya da seyrek fırçalanması, diş ipi ve antibakteriyel gargara kullanılmaması durumunda dişlerdeki plaklar, tartar olarak adlandırılan diş eti taşlarına dönüşebilir. Diş eti çekilmesine neden olabilen tartarlar dişlere ve diş etlerine yapışan son derece sert yapılı maddeler olup sadece profesyonel diş temizliği prosedürleri ile çıkarılabilir.
• Ergenlik, menopoz, hamilelik ve emzirme gibi hormonal değişikliklere neden olan durumlarda diş etlerinin hassasiyeti artabilir. Bu tür durumlarda diş eti çekilmesi görülme sıklığı artabilir.
• Sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanan kişilerin dişlerinde plak oluşma riski daha yüksektir.
• Diş sıkma ve gıcırdatma alışkanlığı, dişlere çok fazla güç uygulanmasına ve diş eti çekilmesine neden olabilir.
• Dişlerin hizalı bir şekilde bir araya gelemediği durumlarda diş, diş etleri ve kemiğe çok fazla basınç gelir. Bunun sonucunda zaman içinde diş eti çekilmesi yaşanabilir.
  Dudak ya da dile piercing takılması, diş etlerine sürekli temas dolayısıyla diş eti dokusunda yıpranma ve tahrişe neden olabilir. Diş eti çekilmesi sadece piercing olan bölgede bulunduğu takdirde, piercingin çıkarılması bir çözüm olabilir.

Diş eti çekilmesinin belirtileri ise şu şekildedir:

• Diş etlerinin şişmiş ve kabarık bir görünüme sahip olması,
• Diş etlerinin parlak kırmızı, koyu kırmızı ya da morumsu renkte olması,
• Çiğneme sırasında ağrı hissedilmesi,
• Ağız kokusu,
• Dişler arasında yeni boşluklar gelişmesi,
• Dişler ve diş etleri arasında boşluklar oluşması,
• Diş etlerinin çekilerek dişlerin normalden daha uzun görünmesine neden olması,
• Diş fırçalama ya da diş ipi kullanımı sırasında kanama olması,
• Diş etlerine dokunulduğunda hassasiyet hissedilmesi,
• Dişlerin gevşemesi ya da diş kayıpları olması,
• Isırma sırasında dişlerin birbirine uyma şeklinde değişiklik hissedilmesi,
• Diş etlerinin kolayca kanaması.

Kişide diş eti çekilmesi olup olmadığını, varsa hangi derecede olduğunu anlamak için diş hekimi tarafından muayene yapılmalıdır. Bireyin tıbbi geçmişi gözden geçirilerek semptomlara katkıda bulunabilecek sigara içmek ya da ağız kuruluğuna yol açan belirli ilaçları kullanmak gibi faktörler olup olmadığı belirlenir. Plak ve tartar oluşumunun kontrolü sağlanır.

Dişin yanına bir diş probu yerleştirilerek ağzın çeşitli yerlerindeki dişler ve diş etleri arasındaki oluğun cep derinliği ölçülür. Sağlıklı bir ağızda cep derinliğinin 1 ila 3 mm arasında olması gerekir. 4 mm’den daha derin ceplerin olması hâlinde periodontitis varlığından şüphelenilebilir. 5 mm’den derin olan cepler ise iyi temizlenemeyeceğinden müdahale gerekliliği doğabilir.

Daha derin cep derinliğinin gözlenmesi durumunda kemik kaybı olup olmadığı röntgen çekilerek değerlendirilir. Bu aşamaların ardından hastalığın ciddiyetine, olası risk faktörlerine ve bireyin sağlık durumuna göre tedavi planlaması yapılabilir.

Diş eti çekilmesi tedavisi farklı yöntemlerle uygulanabilmekte olup tedavi mutlaka alanında uzman ve deneyimli diş hekimleri tarafından gerçekleştirilmelidir. Diş eti çekilmesi tedavisinin temel amacı, dişlerin çevresindeki ceplerin iyice temizlenmesi ve çevresindeki kemiğin zarar görmesinin önlenmesidir. Başarılı bir tedavinin olmazsa olmazı doğru ve düzenli bir ağız bakım rutini uygulanması, tütün kullanımının sonlandırılması ve diş sağlığını olumsuz şekilde etkileyebilecek durumların ortadan kaldırılmasıdır.

Diş eti çekilmesi ileri düzeyde değilse, cerrahi olmayan tedaviler ile daha az invaziv prosedürler tercih edilebilir. İleri düzeyde diş eti çekilmesi görülen vakalarda ise diş cerrahisinin başvurulması gerekli olabilir. Bu doğrultuda flep ameliyatı ya da hasta özelinde belirlenen farklı yöntemler uygulanabilir.

Diş Eti Çekilmesine Ne İyi Gelir?

Diş eti çekilmesine iyi gelen pek çok farklı yöntem vardır. Bunlardan ilki, ağız hijyenini sağladıktan sonra tuzlu su ile gargara yapmaktır. Tuz, diş eti hastalığına birkaç şekilde yardımcı olan doğal bir dezenfektan olduğundan tuzlu su gargarası da diş eti çekilmesine iyi gelen yöntemler arasında ilk sırada gelir. Tuzlu su ile gargara yapmak, kalıntıları gidererek dişlerin ve diş etlerinin temizlenmesine yardımcı olur. İltihap ve şişliği azaltarak diş etlerinin rahatlamasını sağlar ve diş etlerinin iyileşmesi sürecini destekler.

C vitamini takviyesi almak, ağzı Hindistan cevizi yağı ile çalkalamak ve adaçayı tüketmek aynı şekilde diş eti çekilmesine iyi gelen yöntemler arasında sıralanabilir. Bunların yanı sıra sarımsak ve yeşil çay tüketmek, çay ağacı yağı ile gargara yapmak da diş eti çekilmesini önlemek amacıyla başvurulabilecek yöntemlerdir.